Altruïsme

Een echte vorm van volkomen, onbaatzuchtig altruïsme ben ik nog niet tegengekomen. Ik heb heel veel vermeend altruïsme gezien, maar het dienen van een belang van een ander had altijd een lading. Er zat schuldgevoel achter, de behoefte aan erkenning of zelfs berekening.

Vanuit ondernemersperspectief gezien gewoonweg het ruiken van een kans maar ook dwang. Hoe het ook zij; iedere vorm van altruïsme moet geworteld zijn in een stevige portie egoïsme. Dat klinkt negatief, maar dat is het bepaald niet. Altruïsme uit eigenbelang is mooi.

Als wij, de BV Nederland in algemene zin, iets willen bereiken en wij hebben daar de ondernemers voor nodig dan dienen wij een algemeen belang. Dat kan het terugbrengen van de CO2-uitstoot zijn of bijvoorbeeld het laten participeren van werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat meewerken aan deze doelen ziet er voor de buitenstaander uit als altruïsme, maar wordt eveneens gekenmerkt uit eigenbelang. Dat eigenbelang komt voor uit het voorkomen van boetes, het zien van een valide businessmodel, continuïteit van de onderneming of gewoonweg overleven. Daar is niets mis mee.

Laat ik dit nog op verder aanscherpen. Wij kunnen heel mooi zeggen dat wij werkelijk belang hechten aan het milieu, maar in de praktijk zijn er maar weinig mensen en ondernemers die bereid zijn om de volledige, verregaande consequenties te aanvaarden van de keuzes die werkelijk leiden tot een beter milieu. Wij doen alles een beetje, net voldoende. Net genoeg om die boete te ontlopen. Tenzij wij er een belang in zien. Als wij iets willen bereiken dat bijdraagt aan een groter goed dan is een ondernemer bereid daaraan mee te werken als daar een voordeel in zit. Winst, bedrijfscontinuïteit, een businessmodel.

Verleid dus ondernemer en sla hem niet met een stok. Maak het aantrekkelijk. Vertel wat een ondernemer er aan heeft, beloon hem, neem hem op sleeptouw. Laat het altruïsme uit eigenbelang hoogtij voeren. Zonder ondernemers gebeurt er namelijk helemaal niets!

Rijn Platteel
voorzitter VNO-NCW Stedendriehoek
 

Foto: Peter Lous